In het kleuteronderwijs hoor je steeds meer over de verteltafel. In deze blog hoop ik je al mijn kennis, inzicht en ervaringen te delen over de verteltafel. Zodat jij aan het einde van deze blog direct een verteltafel creëert in jouw klas!
Wat is een verteltafel?
Een verteltafel is een ruimte/plek waar kinderen een verhaal kunnen naspelen. Dus inderdaad, het hoeft geen tafel te zijn. Bij een verteltafel maak je gebruik van passende attributen, waarmee kinderen een verhaal handelend kunnen naspelen of navertellen. Kinderen leren de taal te begrijpen, maar ook toe te passen in een situatie.
Waarom een verteltafel in de kleuterklas hoort
Bij een verteltafel komen de kinderen in aanraking met makkelijke én moeilijke woorden. Zo bied je een aanbod in de zone van naaste ontwikkeling en een rijk taalaanbod. Kinderen leren niet passief taal, maar oefenen ook met dit actief toepassen. Zo kan elk kind op zijn eigen manier ontwikkelen. Daarnaast oefenen de kinderen door samen te spelen ook aan de communicatieve vaardigheden. Spelenderwijs leer je woorden en oefen je vaardigheden. En je kunt zelfs doelgericht werken aan (reken)taal. Heb ik je al kunnen overtuigen?
Aan de slag met de verteltafel!
Voorbereiding van de leerkracht:
- Maak de keuze voor een prentenboek. Hou hierbij rekening met de belevingswereld van de kinderen en bekijk of het verhaal niet uit teveel scenes bestaan en of er mogelijkheden tot handelingen zijn.
- Stel doelen op het gebied van taalbegrip, woordenschat en communicatieve redzaamheid.
- Maak een keuze welke woorden je centraal wilt stellen. Maak hierbij gebruik van de materialen die al op school aanwezig zijn zoals bijv. de Basislijst Amsterdamse Kinderen.
- Bedenk welke verbinding je kunt maken met andere hoeken. Komen de woorden die je hier aanbiedt ook terug in andere hoeken?
Het inrichten van een verteltafel
Bij het ontwikkelen van een verteltafel komt er nog veel kijken. De volgende onderwerpen hebben daarbij jouw aandacht wel nodig:
Ruimte
In de naam hoor je het al: de verteltafel is vaak een tafel. Maar wanneer dit niet passend is in de klas, kun je ook gebruik maken van de bovenkant van een kast. Het hoeft dus niet perse een tafel te zijn. Bedenk wel dat het belangrijk is dat het net onder de werkhoogte van de kinderen zit.
Scenes
Bedenk waar het verhaal zich afspeelt. Zorg voor bijpassende achtergronden. Dit kun je op veel verschillende manieren creeren:
- Kopie van achtergronden van het prentenboek
- Met papier een achtergrond namaken
- Achtergronden online aanschaffen
- Met vilt & stof kun je hele mooie scenes maken.
- Met kosteloos materiaal kun je soms ook al snel een mooie achtergrond maken.
Afhankelijk van de tijd en budget dat jij er in wil stoppen maak je een keuze voor het materiaal.
Personages
Bedenk terwijl je het prentenboek nogmaals bekijkt, welke personages je echt nodig hebt om het verhaal na te kunnen spelen. Zorg ervoor dat je met deze personages ook kunt spelen bij de verteltafel.
Je kunt deze personages op deze manieren organiseren:
- Maak een kopie van personages uit het prentenboek, lamineer en plak deze vast aan een bbq prikker.
- Beschilder peggdolls als het personage.
- Schaf Playmobile passend bij het onderwerp van het verhaal aan.
- Met vingerpoppetjes die lijken op personages uit het boek kan het verhaal ook nagespeeld worden.
Ook hier is het wel duidelijk dat je keuzes maakt die afhankelijk zijn van de tijd die jij hierin wilt investeren en het budget dat beschikbaar is.
Attributen
Het is belangrijk om je af te vragen welke attributen/materialen je echt nodig hebt om het verhaal uit te kunnen spelen. Want als je een scene hebt en een personage leeft het verhaal nog niet. Wat moet je toevoegen om de handelingen uit het verhaal na te kunnen spelen?
De verteltafel passend bij jouw aanbod in de klas
Misschien vraag je je af hoe je je verteltafel in gaat zetten in de klas. De aanpak hiervoor is erg belangrijk:
- Lees eerst het prentenboek voor.
- Samen met de kinderen vertel je het verhaal na. Dit kan door middel van Wie/Wat/Waar/Wanneer-kaarten of het verhaal in de juiste volgorde na te leggen.
- Lees het prentenboek nogmaals voor. Je kunt het verhaal verdiepen door een mindmap bij het verhaal te maken.
- Introduceer de basis van de verteltafel. Je speelt voor hoe de kinderen het verhaal kunnen uitspelen. Dit is vooral een one man-show van de leerkracht, zodat de kinderen op een later moment dit na kunnen doen.
- Geef kinderen een korte periode om te onderzoeken en te experimenteren met de verteltafel.
- Lees nu het prentenboek nogmaals voor en jij speelt samen met een kind het verhaal na. Je maakt gebruik van de woorden die je specifiek wilt aanbieden. Hierna laat je de kinderen het verhaal in duo’s naspelen. Als leerkracht stel je vragen en voeg je woorden toe om het verhaal te verdiepen en de kinderen communicatief te stimuleren. Leg niet de focus op het aanwijzen, maar het verwoorden van de handelingen die het kind doet.
- De kinderen gaan het nu op verschillende momenten zelfstandig uitvoeren bij de verteltafel. Maak heterogene groepjes zodat de kinderen elkaar kunnen uitdagen. Zorg ervoor dat alle kinderen bij de verteltafel komen. Plan tijd in om als leerkracht mee te spelen.
- Verbreed nu het spel bij de verteltafel. Laat de kinderen zelf keuze maken welke materialen toegevoegd moeten worden om het verhaal verder uit te kunnen spelen. Stimuleer kinderen om het verhaal te verlengen of een alternatief einde te bedenken. Bedenk samen met de kinderen welke materialen je hierbij nodig hebt om dit uit te kunnen spelen.
Zorg bieden tijdens het spel bij de verteltafel
Ondanks dat je de verteltafel stapsgewijs binnen je onderwijsaanbod hebt geïntroduceerd kan het zijn dat het spel niet loopt of niet loopt zonder jouw meespelen. Je vraagt je misschien af wat je nu moet doen.
Sommige kinderen hebben meer structuur en duidelijkheid nodig om tot spel te komen. Je kunt de volgende acties ondernemen om te kijken of het spel dan beter verloopt:
- Check of de ruimte die je gemaakt wel voldoende afgebakend is. Of is er voor de kinderen het gevoel dat ze meer ruimte om zich heen hebben. Zorg dan voor een wat meer afgeslotenere ruimte.
- Maak gebruik van rollenkaarten. Dus bekijk het prentenboek en check welke rollen er allemaal in het verhaal zijn. Zet deze afbeeldingen op een rollenkaart. Zo geef je elk kind de verantwoordelijkheid voor een deel van het verhaal. Zijn er weinig rollen in het verhaal? Dan kun je altijd nog de rollen van verteller of filmer toe voegen. Wissel dan wel regelmatig van rol.
- Maak de scenes zichtbaar voor de kinderen. Hang de scenes samen met de kinderen in volgorde op, zodat zij aan de hand van de platen het verhaal kunnen gaan vertellen.
Bij het schrijven van dit artikel heb ik mij laten inspireren door de volgende artikelen/blogs:
- De verteltafel in 7 praktische stappen – Early Years blog
- De verteltafel: waar de boeken tot leven komen -Topwijs
- Een verteltafel maken bij een prentenboek – Juf Bianca